Skip to Main Content

IEEE staðall

IEEE heimildastaðall er notaður í eftirfarandi deildum HR: tæknifræði, verkfræði og tölvunarfræði.

Tilvísanir


Hvernig birtast tilvísanir

IEEE notast við númer í hornklofa sem tilvísun í texta. Fyrsta tilvísunin í texta fær töluna [1] og ef vísað er aftur í þá sömu heimild er alltaf vísað í sömu töluna. Næsta heimild fær töluna [2] og svo koll af kolli. Athuga þarf sérstaklega vel að númera rétt ef texti er færður til eða nýr texti kemur inn í miðjan kafla, bæði númerum í tilvísunum og heimildaskrá.

Niðurstöðurnar sem hér eru kynntar hafa einnig verið staðfestar annars staðar [1].
Nýleg rannsókn Wood o.fl. [2] hefur sýnt fram á virkni...

Hvar birtast tilvísanir

Tilvísanir birtast í hornklofa á undan greinamerki (þ.e.a.s. punktur og komma koma fyrir aftan hornklofa).Tilvísanir eru oftast í enda setningar en einnig er hægt að vísa til heimilda inn í miðri setningu eða líkt og um nafnorð er að ræða. 

Gervigreind gerir rannsakendum kleyft að greina og túlka niðurstöður hraðar en áður [3].  
Smith [4] og Brown og Jones [5] hafa sýnt fram á mikilvægi þess að sameina lífræðilega og rafræna virkni.
Eins og sýnt er í [9] hefur lífblek sem notað er í þrívíddarprentun ...

Málfræðilega má meðhöndla tilvísanir eins og neðanmálsgreinar:


Hvernig á að vísa til fleiri en einnar heimildar
Ef vísað er til fleiri en einnar heimildar er komma sett á milli tilvísana. Skrifa þarf allar tilvísanir og setja kommu á milli, ekki er leyfilegt að setja bandstrik þrátt fyrir að tilvísunarnúmer eru samsíða. 

... samkvæmt [4], [6], [9] þá telst ...
... sem nefnt var áður [2], [4], [5], [6], [7], [8].

Hversu oft og hvar í textanum eiga tilvísanir að birtast

Það er ekki til ein regla um hversu oft þarf að vísa í heimild í texta en alltaf þarf að vera ljóst hvaðan efnið kemur sem nemandinn er að fjalla um. Þumalputtareglan er að vísa strax til heimildar í þeirri setningu þar sem fyrst er vitnað í heimildina. Það er því ekki nægilegt að setja eina tilvísun í enda margra setninga eða jafnvel málsgreinar sem á þá að ná yfir allt sem hefur verið fjallað um á undan. Best er ef tilvísun komi því fyrir í upphafssetningu og að ljóst sé á næstu setningum að enn sé verið að vísa til sömu heimildar. Um leið og farið er að vísa í aðra heimild skal sú tilvísun koma fyrir í upphafi þeirrar setningar. 

Rannsóknir Smiths [1] benda til að rautt og gult séu bestu litirnir til að vekja hungurtilfinningu. Ef skoðaðar eru vinsælar skyndibitakeðjur má oft sjá gult og rautt í auglýsingum og innréttingum staðanna. Samkvæmt rannsókn Smith fannst viðskiptavinum orkar meiri inni á stöðum sem nota rautt og gult umhverfi sem hvatti þá til að panta meiri mat. Aðrar rannsóknir hafa sýnt fram á að bláar innréttingar gefi veitingastöðum meira afslappað andrúmsloft sem hvetur fólk til að sitlja lengur við borðin sín án þess að panta viðbótarmat eða drykki [2]. 

Hvernig birtist blaðsíðutal eða nákvæm staðsetning heimildar innan tilvísunar

Þegar þarf að taka fram nákvæma staðsetningu innan heimildar, t.d. blaðsíðutal eða númer myndar þá kemur það inn í hornklofann fyrir aftan númerið og komma á milli. Alltaf þarf að vísa í blaðsíðutal eða staðsetningu tilvísunar þegar um er að ræða beina tilvitnun. 

[3, bls. 5]; [3, mynd 1]; [3, viðauki I]; [3, kafli 2]; [3, algorithm 5]; o.s.frv.

 

Hvernig á að vísa til höfunda í meginmáli texta

Ef vísað er til höfunda heimildar í meginmáli texta og höfundar eru tveir skal nefna báða höfunda og setja og“, eða and ef skrifað er á ensku. Skrifa skal höfundana í sömu röð og þeir koma fram á heimildinni sjálfri.

Líkt og J. W. Masterson og S. W. Fardo nefna í rannsóknum sínum á ... [1].

 

Ef þrír eða fleiri höfundar eru skráðir fyrir heimild sem vísað er í skal aðeins nefna fyrsta höfundinn og síðan setja „o.fl“, eða „et al“ ef skrifað er á ensku.

Líkt og L. T. Ross o.fl. nefna í rannsóknum sínum á .... [2].


Ath. Gæta skal þess þó að í heimildaskránni skal taka fram nöfn allra höfunda ef þeir eru sex eða færri og setja „og“ á undan síðasta nafni. Ef höfundar eru sjö eða fleiri skal aðeins taka fram nafn fyrsta höfundar og skrifa svo o.fl. eða et al á eftir.


Beinar tilvitnanir 

Þegar texti er tekinn orðréttur úr heimild er talað um beina tilvitnun. Í slíkum tilfellum verður að geta blaðsíðutals þegar heimildin hefur blaðsíðutal. Ef heimildin hefur ekki blaðsíðutal, t.d. vefsíða, skal notast við bestu aðferðina til að hjálpa lesendanum til að finna beinu tilvitnunina, meðal annars með því að setja kaflaheiti eða einhverja fyrirsögn. 

„Inngangur hefst oftast á því að rannsóknin er sett í víðara samhengi“ [1, bls. 30].
„Horfin orð eru hulinn menningarfjársjóður“ [2, mgr. 2].

 

Beinar tilvitnanir sem eru innan við 40 orð eru auðkenndar með gæsalöppum og felldar inní texta.

Fyrirtæki geta sett sér siðareglur sem „skiptast annars vegar í þær reglur sem opinberir aðilar og stjórnvöld setja og hins vegar í eigin reglur sem fyrirtækin setja sér sjálf“ [3, bls. 2].

 

Beinar tilvitnanir sem eru lengri en 40 orð eru hafðar inndregnar vinstra megin án gæsalappa. 
Ekki á að breyta leturstærð eða línubili. Í þessu tilfelli er punktur settur á undan tilvísanahornklofanum.

Vegna þess hve hreyfiþroskinn er reglulegur við eðlilegar aðstæður er oft tekið mið af honum þegar meta á þroska barns á fyrstu árum ævinnar. Varhugavert er þó að draga of viðtækar ályktanir af honum því rannsóknir hafa sýnt að örum hreyfiþroska fylgir ekki sjálfkrafa ör vitsmunaþroski. [4, bls. 115]


Ef orð eða hluti texta er felldur út úr beinum tilvísunum eru settir inn þrír punktar í stað þess sem fellt er út. Einnig ef felldur er út texti milli setninga, þá eru settir inn fjórir punktar (þ.e. þrír punktar fyrir orð sem felld eru út og einn punktur fyrir greinarmerki).

„Ágreiningur endurskoðenda og stjórnenda ... er ræddur og komast þeir oftast að samkomulagi. .... Það er ekki hlutverk endurskoðenda að meta hvort viðskiptaráðstafanir fyrirtækis eru skynsamar eða hagkvæmar“ [4, Ágreiningur].

 

Ekki er mælt með að nota beinar tilvitnanir nema í undantekningartilfellum þegar orðalag skiptir öllu máli. Reynið ávallt að endursegja texta með ykkar eigin orðum. Ekki er nóg að breyta bara aðeins setningaruppröðun. 

Langar tilvitnanir þykja ekki prýða texta og er miðað við að bein tilvitnum sé ekki lengri en 10 línur.

Ath. Þegar skrifað er á íslensku eru alltaf notaðar íslenskar gæsalappir „...“ (niðri 99 og uppi 66) - en á ensku eru notaðar enskar gæsalappir  "..."  báðar uppi 66 og 99).


Óbeinar tilvitnanir 

Mælt er frekar með því að nota óbeinar tilvitnanir heldur en beinar tilvitnanir í texta. Með óbeinum tilvitnum er átt við að:

  • nemandi lesi texta úr heimild,
  • lesi textann jafnvel aftur,
  • skilji textann,
  • leggi heimildina frá sér,
  • með sínum eigin orðum, endursegir upplýsingarnar sem hann las í heimildinni
  • endi óbeinu tilvitnunina með að setja tilvísun [1]. 

 

Skylt er að vísa í upplýsingar sem fengnar eru úr verkum annarra höfunda, annars vegar í meginmáli texta (tilvísanir) og hins vegar í lok ritgerðar eða verkefnis (heimildaskrá). Nauðsynlegt er að öll rit sem vísað er til í meginmáli séu talin upp í heimildaskrá, og öfugt. 


Hvenær skal vísa til heimilda (beinar og óbeinar tilvitnanir) 
Til að forðast ritstuld er mikilvægt að vita hvenær vísa skal til heimilda. Vísið ALLTAF til heimilda þegar;​

  • tekinn er orðrétt upp texti annars höfundar
  • texti annars höfundar er þýddur, umorðaður eða honum hagrætt
  • notuð eru tölfræðileg gögn eða niðurstöður könnunar eða rannsóknar annars höfundar
  • settar eru fram staðreyndir, hugmyndir eða skoðanir sem flokkast ekki sem almenn þekking
  • töflur og myndir (einnig ókeypis myndir af internetinu), líka þær sem merktar eru með Creative Commons leyfi
     

Hvenær þarf ekki að vísa til heimilda
​Það er ekki nauðsynlegt að vísa til heimilda þegar fjallað er um eitthvað sem kallast gæti almenn þekking, s.s. að Ísland sé eyja, að mammúturinn sé útdauður, eða að handþvottur hamli útbreiðslu sýkla. Ef vafi er á hvort þörf sé á tilvísun, þá er alltaf betri kostur að vísa til heimildar, en að sleppa því. 

 

Hversu oft og hvar í textanum eiga tilvísanirnar að birtast

Það er ekki til ein regla um hversu oft þarf að vísa í heimild í texta en alltaf þarf að vera ljóst hvaðan efnið kemur sem nemandinn er að fjalla um. Þumalputtareglan er að vísa strax til heimildar í þeirri setningu þar sem fyrst er vitnað í heimildina. Það er því ekki nægilegt að setja eina tilvísun í enda margra setninga eða jafnvel málsgreinar sem á þá að ná yfir allt sem hefur verið fjallað um á undan. Best er ef tilvísun komi því fyrir í upphafssetningu og að ljóst sé á næstu setningum að enn sé verið að vísa til sömu heimildar. Um leið og farið er að vísa í aðra heimild skal sú tilvísun koma fyrir í upphafi þeirrar setningar. 

Rannsóknir Smiths [1] benda til að rautt og gult séu bestu litirnir til að vekja hungurtilfinningu. Ef skoðaðar eru vinsælar skyndibitakeðjur má oft sjá gult og rautt í auglýsingum og innréttingum staðanna. Samkvæmt rannsókn Smith fannst viðskiptavinum orkar meiri inni á stöðum sem nota rautt og gult umhverfi sem hvatti þá til að panta meiri mat. Aðrar rannsóknir hafa sýnt fram á að bláar innréttingar gefi veitingastöðum meira afslappað andrúmsloft sem hvetur fólk til að sitlja lengur við borðin sín án þess að panta viðbótarmat eða drykki [2]. 

 

Tilvísun v. tilvitnun

  • Tilvísun: lágmarksupplýsingar um heimildina sem vísað er í – full skráning heimildarinnar er að finna í heimildaskránni.
  • Tilvitnun: textinn sem fenginn er að láni úr ákveðinni heimild og annað hvort tekinn upp óbreyttur (bein tilvitnun) eða hann umorðaður (óbein tilvitnun).