Skip to Main Content

Þjónusta við rannsóknir: Birtingar og opinn aðgangur

Birtingar og opinn aðgangur

Gott er að íhuga birtingu í opnum aðgangi þegar kemur að útgáfu tímaritsgreina.

Opinn aðgangur (e. open access) er opinn, ókeypis aðgangur að heildartexta fræðigreina og öðru fræðilegu efni s.s. rannsóknargögnum og skýrslum á Internetinu. Leyfilegt er að lesa og nota efnið, dreifa og afrita, með því skilyrði að vitnað sé rétt til höfundar. Birting í opnum aðgangi er í sumum tilfellum val en kröfur um birtingu rannsókna í opnum aðgangi aukast jafnt og þétt. Í Stefnu Háskólans í Reykjavík um opinn aðgang, sem samþykkt var í framkvæmdastjórn þann 13. nóvember 2014, eru starfsmenn HR hvattir til að birta afurðir vísindastarfa sinna í opnum aðgangi.

Tvær leiðir eru helstar þegar birta á í opnum aðgangi; gullna leiðin og græna leiðin. Gullna leiðin er birting í tímaritum í opnum aðgangi og hefur hún yfirleitt í för með sér kostnað sem fellur á höfund eða stofnun hans. Græna leiðin felur í sér samhliða birtingu í tímariti og vistun í varðveislusafni stofnunar eða fræðilegu varðveislusafni (t.d. Skemman, Hirslan, arXiv, Europe PMC).

Upplýsingar um útgáfustefnu einstakra útgefenda og tímarita eru aðgengilegar á Jisc Open Policy Finder (hét áður SherpaRomeo).

  • Opin vísindi - íslenskt varðveislusafn fyrir vísindaleg gögn, s.s. ritrýndar fræðigreinar, í opnum aðgangi sem allir íslensku háskólarnir eiga aðild að, þ.e. gögn birt á Íslandi eða erlendis eftir starfsfólk íslenskra háskóla og rannsóknastofnana eða með þátttöku þeirra
  • OpenAIRE er netgátt og varðveislusafn fyrir afurðir rannsókna sem kostaðar eru af Evrópusambandinu- safn greina og hrágagna, upplýsingar um vísindamenn og kennitölur fræðimanna, styrki og rannsóknastofnanir
  • OpenDOAR yfirlit yfir opin fræðileg varðveislusöfn
  • ORCiD - umsókn um og leit að kennitölu fræðimanns Creative Commons - safn af leyfisskilmálum sem höfundar geta sett á hugverk sín og leyfa þannig notkun verka sinna svo framarlega sem skilmálarnir eru virtir

Lög og yfirlýsingar um opinn aðgang

Paywall: The Business of Scholarship

Við mælum með því að allir horfi á heimildamyndina: Paywall - The Business of Scholarship. Jason Schmitt, framleiðandi og leikstjóri myndarinnar er prófessor við Clackson University í Potsdam, NY.

Opins aðgangs samningar HR við útgefendur

ACM digital library

Bókasafnið hefur gert samning við ACM um ótakmarkaðar birtingar í opnum aðgangi. 
Samningstímabilið er 2024 - 2026.
Eina krafan er að "corresponding author" þarf að vera með skráð RU netfang á greininni. 
Hægt er að hafa samband við bókasafnið til að fá frekari upplýsingar. 

 

SAGE

Landsaðgangur hefur gert samning við SAGE um ótakmarkaðar birtingar í opnum aðgangi. 
Samningstímabilið er 2024 - 2025.
Undir samninginn falla blönduð tímarit (e. hybrid journals) þar sem greiðsla birtingagjalda er innifalin í áskriftakostnaði landsaðgangs. Gjaldgengir (e. eligible) höfundar þurfa ekki að greiða birtingagjöld í blönduðum tímaritum.
Gjaldgengnum höfundum sem tengjast íslenskum stofnumum gefst einnig að birta greinar í tímaritum sem eru í opnum aðgangi samkvæmt Gylltu leiðinni (e. Gold Open Access) og fá þá 20% afslátt af birtingagjöldum (eða hærri afslátt sé hann í boði). 
Höfundar sem að tengjast íslenskum stofnunum og hafa vinnutengd tölvupóstföng eru gjaldgengir til að birta greinar í tímaritum í SAGE "Premier 2019" tímaritapakka sem er í landsaðgangi. 
Hægt er að hafa samband við bókasafnið til að fá frekari upplýsingar. 

Ýmislegt

Ýmislegt um opinn aðgang